ارائه الگویی برای ارزیابی کارایی آموزش از دور و اعتباریابی آن در آموزش عالی

چکیده هدف از پژوهش حاضر ارائه الگویی برای ارزیابی کارایی آموزش ازدور و اعتباریابی آن در آموزش عالی است. اصل و میزان کارآیی، دغدغه اصلی تمامی دست اندرکارآن ودانشجویان آموزش ازدور کشور می باشد. برای این منظور با بررسی ادبیات نظری و پژوهشی، الگویی طراحی و تدوین گردید. این الگو به سه حیطه درون دادها(تناسب برنامه های آموزشی و درسی، امکانات و تجهیزات آموزشی پژوهشی، منابع مالی و اهداف)، فرآیندها(فرآیند یاددهی یادگیری، پژوهش و کیفیت تدریس) و برون داد (رضایت دانشجویان، آثار علمی تولید شده و دانش آموختگان) تقسیم شد. دراین الگو سعی شد کلیه عوامل یک سیستم آموزش ازدور به طور کامل مورد بررسی دقیق قرارگیرد تا تاثیر هریک ازعوامل یادشده برکارآیی مشخص گردد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان، اعضای هیئت علمی رسمی یا قراردادی، مدیران گروه ها و کارکنان امور مالی شاغل در دانشگاه های پیام نور و دانشگاه های مجازی استان تهران، دانش آموختگان و همچنین کارفرمایان آنها هستند. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از منظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی و ابزارگردآوری داده ها نیز پرسشنامه ای شامل 10 مولفه یا عامل اصلی30 زیرمولفه و109سوال است که بر اساس ادبیات نظری و مدل تدوین شد. پرسشنامه تدوین شده در بین تعداد محدودی از اعضای نمونه به اجرا درآمد و از میزان پایایی مورد قبول آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ اطمینان حاصل شد. پس از تعیین پایایی ابزار پژوهش، روایی آن نیز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد تایید قرار گرفت. یافته های به دست آمده نشان داد که عامل های تناسب برنامه آموزشی و درسی، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی، منابع مالی، اهداف، فرآیند یاددهی یادگیری، پژوهش، کیفیت تدریس، رضایت دانشجویان، آثار علمی تولید شده و دانش آموختگان از عوامل اصلی تاثیر گذار بر کارایی آموزش ازدور هستند. بنابر تحلیل های انجام گرفته می توان عنوان کرد که مدل تدوین شده از اعتبار مناسبی برای ارزیابی کارایی آموزش ازدور برخوردار بوده و ابزار سنجش تدوین شده نیز از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.